22 maart 2023
… discretionaire bevoegdheid. Een juridische term, maar door de afschaffing ontstaan heftige gevolgen voor ongedocumenteerden. Strategisch campaigner bij ASKV, Petra Schultz vertelt er meer over.
Vraag 1. Wat is discretionaire bevoegdheid precies?
“Voorheen had de staatssecretaris een discretionaire bevoegdheid, de bevoegdheid om af te wijken van de regels. Dit werd gedaan in situaties waarbij alles bij elkaar opgeteld, sprake was van een schrijnende situatie. Al viel iemand niet precies onder de voorwaarden van een bestaande verblijfsvergunning. Een bekend voorbeeld waarbij dit uiteindelijk is gebeurd is de zaak van Lily en Howick. Deze bevoegdheid is in 2019 afgeschaft. Sindsdien is het nauwelijks nog mogelijk om uitzonderingen te maken in het vreemdelingenbeleid. Alleen in de eerste procedure kan, door de directeur van de IND, nog worden gekeken naar schrijnende omstandigheden.”
Vraag 2. Wanneer is een situatie schrijnend?
“Die ontstaat in de loop van de tijd. Kinderen worden geboren en groeien hier op, volwassenen worden ouder en vaak zieker en de band met Nederland wordt in de loop der tijd sterker. Stichting LOS heeft de voorwaarden voor het oude beleid met betrekking tot discretionaire zaken helder onder elkaar gezet (zie kader).”
Bron: https://www.stichtinglos.nl/content/verblijfsvergunning-schrijnend).
Vraag 3. Is deze bevoegdheid vaak toegepast?
“Nauwelijks. Sinds mei 2019 is slechts zeven keer zo’n vergunning afgegeven. Rita Verdonk, die als VVD-staatssecretaris naam maakte met een streng vreemdelingenbeleid, besloot tussen 2003 en 2007 zo’n 1.100 keer een verblijfsvergunning af te geven in een dossier dat niet volledig aan de regels voldeed. Klaas Dijkhoff (VVD) maakte tussen 2015 en 2017 zo’n 300 keer gebruik van de discretionaire bevoegdheid, net zoals zijn voorganger Fred Teeven (VVD) tussen 2012 en 2015.”
Vraag 4. Hoe kijkt ASKV naar discretionaire bevoegdheid?
“Samen met andere organisaties zoeken we naar een vorm waar ruimte is om rekening te houden met schrijnende omstandigheden. We hebben gesproken met een medewerker uit Stuttgart om ons meer te vertellen over het Duitse model. Duitsland kent Duldung, een soort gedoogstatus voor mensen die niet uitgezet kunnen worden. Na de Duldung kunnen mensen een aanvraag indienen bij een Härtefallkommission, een commissie van vertegenwoordigers uit de samenleving. Zij bespreken zaken waarvoor er geen ander juridisch perspectief mogelijk is en doet een voorstel aan de immigratiedienst dat vaak, maar niet altijd, wordt opgevolgd.”
Vraag 5. Zijn er bij jullie cliënten die in aanmerking moeten komen voor deze bevoegdheid?
“Jazeker, in de vorige nieuwsbrief stond het verhaal van Junius, een slachtoffer van de Bijlmerramp die nog steeds zonder verblijfsvergunning leeft. Hoor hier het verhaal van Junius bij Radio1. Inmiddels hebben we, samen met Vluchtelingenwerk Amsterdam, 20 zaken verzameld waarbij sprake is van schrijnende omstandigheden. Deze zaken hebben we voorgelegd aan de gemeente om samen te kijken of we een oplossing kunnen vinden. Zodra hierover meer bekend is, lees je het in onze nieuwbrief.”