ASKV veroordeelt het kabinetsbesluit om herkomstlandenadviezen van Buitenlandse Zaken voortaan geheim te houden. Deze informatie is essentieel in asielprocedures, onder andere voor het bepalen van ‘veilige landen van herkomst’. Door deze adviezen te onttrekken aan publieke en juridische controle kiest het kabinet voor een ondoorzichtig en politiek gestuurd asielbeleid dat fundamentele mensenrechten schaadt.
De geheimhouding maakt het onmogelijk om te beoordelen of beslissingen van de IND in lijn zijn met risico’s in herkomstlanden. Daardoor kunnen groepen die potentieel risico lopen in hun herkomstland. Bijvoorbeeld christenen, LHBTI’ers, vrouwen of politieke tegenstanders ten onrechte worden uitgezet, met alle levensbedreigende gevolgen van dien. Dit is niet alleen een aantasting van transparantie, maar een directe bedreiging voor mensenlevens.
Bovendien creëert dit besluit een diep ongelijke rechtspositie. De overheid beschikt over cruciale informatie die bepalend is voor iemands toekomst, terwijl de persoon in kwestie en diens juridische vertegenwoordiger volledig in het duister worden gelaten. Deze ongelijkheid ondermijnt het principe van een eerlijk proces en tast het recht op verdediging ernstig aan. Wanneer alleen één partij, de staat, toegang heeft tot de feiten, is er geen sprake meer van een gelijkwaardige of rechtvaardige procedure.
“Het kabinet schuift mensenrechten en rechtsstatelijke waarden opzij,” zegt Erik Rouw, directeur-bestuurder van ASKV. “Zonder inzicht in de situatie ter plaatse kunnen mensen niet worden beschermd tegen onterechte uitzetting en kunnen juridische hulpverleners, maatschappelijke organisaties en rechters geen toetsing doen. Dit is geen technische ingreep, maar een schandvlek op de rechtsstaat.”
Voor ASKV, dat dagelijks werkt met mensen uit risicovolle landen, betekent dit besluit een ernstige belemmering van het werk. Juridische toetsing van asielbesluiten en beoordeling van veilige terugkeer wordt zo vrijwel onmogelijk. Door dit besluit van het kabinet kan ASKV niet de juridische begeleiding verlenen die mensen verdienen en waar zij recht op hebben. Zo worden ongedocumenteerde mensen wederom behandeld als tweederangsburgers.
ASKV roept de Tweede Kamer op zich te verzetten tegen dit besluit. Beleidskeuzes die mensenlevens raken, mogen nooit in het geheim genomen worden. Alleen volledige openheid garandeert een rechtvaardig en menswaardig asielbeleid.